
Stres, evrimin bize bir nedenden dolayı verdiği önemli bir tepkidir. Ancak modern çağımızda endişe verici bir eğilim gözlemliyorum. Ama önce mekanizmaya bakalım. Strese tam olarak ne sebep olur?
Bizi koruyan hayati bir mekanizma

Hipotalamik-hipofiz-adrenal eksen (HPA ekseni), vücut bir tehlikeyi, bir baskı anını veya hatta heyecan verici bir aktiviteyi temsil edebilecek stresli bir durumla karşılaştığında beyin tarafından etkinleştirilir.
Hipotalamus, stres hormonu adrenalini salgılayan adrenal bezlere sinyaller ileten polis gücüdür. „Savaş ya da kaç“ olarak da bilinen adrenalin, uyanıklığın artmasına neden olur, kalp atış hızını artırır ve kısa süreli enerji sağlamak için kandaki glikoz salınımını teşvik eder. Kortizol aynı anda salınarak stres tepkisini sürdürür ve vücudu hazır tutar.
Ödül ve bağımlılığın nörobiyolojik kavramları

Stresli ve tehlikeli durumlarda vücut sadece adrenalin değil aynı zamanda dopamin ve diğer nörotransmitterleri de salgılar. Dopamin beynin ödül sistemi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir çünkü olumlu pekiştirme sağlar, davranışların ödüllendirici ve tekrarlanmaya değer olarak algılanmasını sağlar. Zevk ve ödülün işlenmesinden sorumlu bir nöron ağı olan mezolimbik dopamin sistemi, öncelikle bu ödül sistemini barındırır. Tekrarlanan adrenalin ve dopamin aktivasyonu, etkilenen kişinin dopamini „yüksek“ olarak deneyimlemek için sürekli olarak adrenalinin salındığı durumları aradığı davranışsal bağımlılığa neden olabilir.
Tolerans oluşturma ve güçlendirme mekanizmaları
Vücut, diğer bağımlılık türlerine benzer şekilde bir tolerans geliştirir. Bu, aynı aktivitenin veya adrenalin dozunun artık aynı ödül hissini yaratmadığı anlamına gelir. Aynı etkiyi elde etmek için kişi giderek daha yoğun deneyimler veya riskli faaliyetler arar. Buna yukarı regülasyon denir; bu, vücudun hormon salınımına karşı daha az duyarlı hale geldiği ve daha yoğun uyaranlara ihtiyaç duyduğu anlamına gelir.
Uzun vadeli sağlık etkileri
Vücut sürekli olarak yüksek düzeyde kortizol ve adrenalinden muzdariptir. Kortizol, uzun süreli kronik inflamasyona neden olarak kardiyovasküler hastalık, diyabet ve bağışıklık yetersizliği riskini artırır. Adrenal bezlerin „yandığı“ ve artık yeterli miktarda kortizol ve adrenalin üretmediği adrenal yorgunluk, stres sistemi sürekli olarak etkinleştirildiğinde ortaya çıkabilir. Bu durum şiddetli yorgunluk, uyku bozuklukları ve strese karşı direncin azalması gibi belirtilere neden olur.
Tedavi ve davranış değişiklikleri
Adrenalin bağımlılığı tedavisi, farkındalık ve meditasyon gibi nöromodülasyon yöntemlerini içerir. Bu yöntemler beyni, stressiz durumlarda olumlu deneyimler yaşaması için eğitir. Parasempatik sinir sistemini (gevşemekten sorumlu) güçlendirme yöntemleri, stres tepkilerini köreltmeye ve vücudun dengesini yeniden sağlamaya yardımcı olur. Terapi yöntemleri, yaygın stres yaratan davranışların üstesinden gelmeyi ve bunun yerine alternatif, rahatlatıcı aktiviteleri ödül olarak sunmayı amaçlar.
Muayenehandemden
Bitkisel durumu azaltabilecek fiziksel düzeyde yöntemler sunuyorum. Ayrıca ortomoleküler infüzyonlarla ilgili çok iyi deneyimim var.
Benimle konuşmaktan çekinmeyin!
Yakınlarda değilseniz ONLINE DANIŞMANLIK KONSEPTİNİ başlattım.
- McEwen, B. S. (2007). „Physiology and neurobiology of stress and adaptation: central role of the brain.“ Physiological Reviews, 87(3), 873-904.
Diese Übersichtsarbeit beschreibt die Rolle der HPA-Achse, die Freisetzung von Stresshormonen wie Adrenalin und Kortisol und die langfristigen Auswirkungen von chronischem Stress auf den Körper und das Gehirn. - Chrousos, G. P. (2009). „Stress and disorders of the stress system.“ Nature Reviews Endocrinology, 5(7), 374-381.
Chrousos beschreibt die Funktionsweise des Stresssystems und die Konsequenzen für das körperliche und psychische Wohlbefinden bei anhaltender Aktivierung, wie sie bei Adrenalinsucht vorkommen kann. - Schneiderman, N., Ironson, G., & Siegel, S. D. (2005). „Stress and health: psychological, behavioral, and biological determinants.“ Annual Review of Clinical Psychology, 1, 607-628.
Diese Arbeit beleuchtet die komplexen Wechselwirkungen zwischen biologischen, psychologischen und verhaltensbedingten Faktoren von Stress und deren Auswirkungen auf die Gesundheit, einschließlich Risikoverhalten wie Adrenalinsucht. - Van der Kolk, B. A. (2014). The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma. Penguin Books.
Van der Kolk erläutert, wie das Gehirn und der Körper auf Stress und Traumata reagieren und warum manche Menschen zu intensiveren, stressreichen Aktivitäten neigen, um sich stimuliert zu fühlen. - Sapolsky, R. M. (2004). Why Zebras Don’t Get Ulcers: An Updated Guide to Stress, Stress-Related Diseases, and Coping. Holt Paperbacks.
Ein populärwissenschaftliches Buch, das leicht verständlich die biologischen Grundlagen von Stress, die Reaktion des Körpers und die Konsequenzen von chronischem Stress erklärt – einschließlich der Anfälligkeit für Verhaltenssüchte. - Everly, G. S., & Lating, J. M. (2012). A Clinical Guide to the Treatment of the Human Stress Response. Springer.
Ein umfassendes Werk zur klinischen Behandlung von Stress und seinen Auswirkungen, das sich auch mit Verhaltenstherapie und Techniken zur Bewältigung von chronischem Stress und stressgetriebenem Verhalten auseinandersetzt.

